Stchting Janbeek boven Water
De Sint Jansbeek ontspringt uit een kleine spreng in het park Zijpendaal achter het monumentale huis met dezelfde naam. De stad Arnhem is dus ontstaan aan de Jansbeek en niet aan de rivier de Rijn!
De beek dankt zijn naam aan Johannes de Doper, de beschermheilige van de Commanderij van de Orde van Sint Jan. Deze geestelijke ridderorde ontstond omstreeks de elfde eeuw en nam deel aan kruistochten en zorgde voor pelgrims.
Aan het einde van de 19e eeuw is de beek gedeeltelijk gedempt en om de binnenstad heen geleid. Mede door het verdwijnen van de 10 molens en het feit, dat de beek in de binnenstad een soort open riool werd. En tevens mede door de aanleg van de singels. De plaatsen waar de molens hebben gestaan, zijn op een aantal plekken te herkennen door de aanwezigheid van watervallen!
In september 2005 hebben we een brief aan de gemeenteraad gestuurd met een alternatief voor een beek in plaats van het toenmalige onzalige plan voor een haven in de Nieuwstraat. Naar aanleiding van die brief verscheen er een groot artikel inde Gelderlander met de kop: “Liever stromende beek dan een stinkende haven !”
Daarna werd op 18 januari 2006 officieel de stichting Jansbeek boven Water opgericht per notariële akte door Folkert Rotshuizen en Johan Wolthuis. Met als doel het terugbrengen van de beek in de binnenstad van Arnhem.
Drie jaar later, op 10 september 2008, nam de gemeenteraad het historische besluit om de Sint Jansbeek terug te brengen in het stadshart. Maar er werd wel de nadruk op gelegd dat er voorlopig geen geld was voor de realisatie van het plan!
In november 2011 lanceerde Buro Poelmans Reesink, landschapsachitecten, een profielenboek over de aanleg van de beek vanaf het Gele Rijdersplein via Bovenbeekstraat, Beekstraat en Kerkplein naar de Nieuwstraat. In de Bovenbeekstraat, waar vroeger tot 1850 een Binnenmolen zijn koren maalde, hadden ze een kleine waterval getekend in verband met het hoogteverschil in die straat!
Maar toen plotseling in januari 2015 verleenden de Provinciale Staten van Gelderland aan de gemeente Arnhem een subsidie voor de ontwikkeling van de zuidelijke binnenstad met de notitie dat daarvan ook de aanleg van de Jansbeek in de zuidelijke binnenstad gefinancierd mocht worden. Maar daarvan mocht dus niet de aanleg vanaf het Gele Rijdersplein bekostigd worden en zo kwam het dat de beek nu begint in de Beekstraat ter hoogte van de Sint Catharinaplaats. Het water wordt daarbij opgepompt vanuit de Lauwersgracht en langs het Stadstheater ondergronds naar de Beekstraat geleid.
Op 8 december 2017 werd dan eindelijk de beek officieel in gebruik genomen in de Beekstraat door toenmalig wethouder Gerrie Elfrink samen met Folkert Rotshuizen, voorzitter van de stichting Jansbeek boven Water.
Op 5 maart 2018 is door de gemeenteraad een motie aangenomen, ingediend door de heer Montfrooy (CDA), om de Jansbeek in 2e fase nu alsnog vanaf het Gele Rijdersplein boven de grond te halen. De Motie is aangenomen met 24 stemmen voor en 13 tegen. Het bleek dat er 4,6 miljoen Euro over was van de gelden voor de zuidelijke binnenstad en daar zou de 2e fase van kunnen worden aangelegd.
Op 14 februari 2020 hadden Edwin Kemers en Johan Wolthuis eren gesprek op het kantoor van het Waterschap Rijn IJssel in Doetinchem. We hadden een gesprek met Frank Wissink, Heemraad van het Waterschap en Nicole Otten, beleidsmedewerker. Ze waren beide heel positief over de aanleg van de 2e fase van de beek vanaf het Gele Rijdersplein.
Echter op 1 juni 2020 heeft het Waterschap zijn medewerking ingetrokken en geen mogelijkheid meer te zien in medefinanciering in verband met weinig positief klimaat resultaat.
Maar opnieuw stemde de gemeenteraad in een gezamenlijke motie van D66, CDA en de Christen Unie van 24 november 2021 voor het terugbrengen van de beek op het Gele Rijdersplein. Met 37 stemmen voor en slechts één partij tegen werd deze dus volmondig aangenomen!
Afgesproken is nu met de gemeente, dat eerst de al lang noodzakelijke restauratie van het AKU monument op het Gele Rijdersplein zijn beslag zal krijgen in 2024 en dat we daarna zullen kijken naar de mogelijkheden van de Sint Jansbeek op het plein !!!
