Het pand van het Vrije Volk

In het kader van onze nieuw serie slechte smaak, verwaarlozing of gebrek aan gevoel voor kwaliteit en geschiedenis, als eerste het pand van Het Vrije Volk aan het Gele Rijdersplein Het pand van de krant Het Volk (na de oorlog Het Vrije Volk) stond voor de oorlog in de Koningstraat in Arnhem in een modernistisch gebouw uit de jaren dertig. Het zwaargehavende pand, ook wel het Gele Gevaar genoemd, moest verdwijnen voor het nieuw te bouwen gemeentehuis.

het pand van het Vrije Volk kort na de oorlog.

In 1952 kwam de vervangende nieuwbouw tot stand op de plek waar het Gele Rijdersplein overgaat in de Looierstraat. De krant Het (Vrije) Volk neemt een belangrijke plaats in in de Vaderlandse geschiedenis. Het was de socialistische verzetskrant bij uitstek.

Architect was de in Arnhem beroemde architect G. Feenstra die talloze gebouwen in Arnhem heeft gebouwd in de wederopbouwtijd. Hij was landelijk bekend als de architect van heel veel melkfabrieken. In Arnhem bouwde hij als voorbeeld de CAMIZ aan de voet van de Rijnbrug.

Het pand van het Vrije Volk bestond uit een redactiegedeelte aan het Gele Rijdersplein en een drukkerij aan de achterzijde  Het gebouw met zijn voorgevel van beton en glas was in die tijd een opmerkelijk modern gebouw voor de vrij behoudende Feenstra. De achterzijde van het complex is geheel in baksteen opgetrokken en vormt een sterk contrast met de functionalistische façade. De eerste steen werd gelegd door Minister President Willem Drees en is te vinden in de voorgevel aan de rechterzijde. De gevel van Het Vrije Volk werd aan de zijde van het Gele Rijdersplein opgesierd door twee hanen die uiteraard verwezen naar de Rode Haan als symbool voor de arbeidersbeweging. In het trappenhuis bevindt zich een wandmozaïek van de Arnhemse kunstenaar Johan Mekkink, dat met vogels, telegraafmasten en een krant de ‘vrije vlucht’ van het dagblad verbeeldt.

Na het verdwijnen van het Vrije Volk in 1990 trok De Gelderlander in het pand. De redactie die de hanen niet vonden passen bij de ‘politieke kleur’ van de krant liet de hanen van de gevel verwijderen. Daarmee is de geschiedenis van het pand geweld aangedaan.

Het pand van het Vrije Volk verdient het om de hanen weer op de gevel te krijgen. Niet alleen is het pand een fraai voorbeeld van wederopbouw met de voor de wederopbouwtijd kenmerkende betonarchitectuur en geveldecoraties, maar de hanen herinneren ook aan de ondergrondse verzetskrant Het Volk die een belangrijke rol heeft vervuld gedurende de oorlog.

Op de foto het gebouw van Het Vrije Volk, kort na de oplevering, met de hanen.